Een kopje thee is voor veel mensen een vast onderdeel van het ochtendritueel. De kans is groot dat dit een kopje zwarte thee is, een van de meest gedronken en bekendste theesoorten. De oorsprong van deze thee ligt in China, en het was naast zijde en porselein een van hun grootste exportproducten rond de 17de eeuw. De thee wordt gemaakt van de bladeren van Camellia sinensis. De bladeren krijgen dankzij een oxidatieproces een donkere bruine tot zwarte kleur. Bij het oxidatieproces worden de bladeren blootgesteld aan vochtige, zuurstofrijke lucht. Voor de thee worden de bladeren volledig geoxideerd, voor groene thee worden de bladeren niet aan dit proces blootgesteld. Lees nu verder om meer te leren over de oorsprong van zwarte thee, en welke voordelen het drinken van deze thee kan hebben voor je gezondheid.
De geschiedenis van zwarte thee
De geschiedenis van deze thee gaat terug naar de Chinese Ming Dynastie rond 1590, toen de eerste zwarte thee werd geproduceerd rond het Wuyi gebergte. Deze thee werd Lapsang Souchong genoemd. De naam kwam van het gebergte Lapsang waar het geproduceerd werd, en de naam van de plant Souchong (Camellia sinensis). Zwarte thee wordt in China in het algemeen ‘hong cha’, oftewel ‘rode thee’ genoemd. Deze naam komt van de kleur die het drankje meestal krijgt na het brouwen. Dankzij het oxidatieproces, waar de bladeren aan ondervonden werden, was deze thee langer houdbaar dan de standaard groene thee. Dit was een van de redenen waarom deze thee zo effectief was om te gebruiken als handelsmiddel. Al snel was dit een van de drie belangrijkste exportproducten die vanuit China naar Europa en andere plekken op de wereld vervoerd werden.
De thee werd in Europa rond 1610 geïntroduceerd door een Nederlandse handelaar, die verschillende blokken hiervan mee naar huis had genomen vanuit China. Dit mysterieuze, Oosterse drankje werd al snel populair onder de rijken, en het functioneerde als een statussymbool door de hoge prijs. De thee werd in 1661 door de Portugese prinses Catherine meegenomen als bruidsschat voor haar bruiloft met de Britse Koning Karel de Tweede. Al snel was deze thee razend populair onder de Britten, maar het kostte bijna tien keer zo veel als koffie. De handel in thee was zo lucratief, dat de Europeanen er alles aan deden om het monopolie van China te ondermijnen. Toen het ruilen van thee voor zilver te duur werd voor de Britten, begonnen ze hier opium voor aan te bieden, wat uiteindelijk zou leiden tot de eerste opiumoorlog en een verzwakking van Chinese invloed op de internationale handelsmarkt.
Het Britse ‘East Indian Company’ wilde de theehandel zelf in handen hebben. Ze gaven de plantkundige Robert Fortune daarom de opdracht om wat theeplanten uit China te stelen. Door zich te vermommen wist hij uiteindelijk theebomen en een paar ervaren theetelers mee te smokkelen naar India. Vanuit daar verspreide thee zich verder, waardoor het snel groeide tot een alledaags product. Hierdoor werd deze thee betaalbaar voor iedereen. Vandaag staat de Britse cultuur nog altijd synoniem met het drinken van thee, en het is wereldwijd het op een na meest gedronken drankje na water.
Drinkwijze
DrinkwijzeDankzij het oxidatieproces kan zwarte thee in heet water (90-95 °C) bereid worden. Vaak wordt hier vier gram thee in 200 ml water voor gebruikt. Deze thee moet ongeveer twee tot drie minuten in het hete water trekken. Hoe langer het in kan trekken, des te sterker de smaak. In China word de thee vooral ‘zwart’ gedronken, zonder verdere toevoegingen. Maar het kan ook met een beetje suiker, honing, of melk gedronken worden. Dit kan de natuurlijke zoete smaak van de thee verder bevorderen.
Vroeger kon je bij ons eigenlijk bijna geen thee vinden die lekker genoeg was zonder toevoeging van suiker of honing – maar vandaag de dag is er dankzij theespecialisten als Thee.be eigenlijk een voldoende kwalitatieve selectie zwarte thee beschikbaar op de Belgische markt om dat excuus niet meer te gebruiken!
Gezondheidsvoordelen van zwarte thee
Een Chinese legende verteld het verhaal van de heilige boer Shennong. Na een hele dag door het bos gelopen te hebben, op zoek naar kruiden en zaden, had hij zich per ongelijk 72 keer vergiftigd. Maar voordat hij door het gif kon sterven, dwarrelde er een klein blaadje in zijn mond. Nadat hij erop gekauwd had, voelde hij zich meteen beter. En zo was thee ontdekt, tenminste volgens deze oude legende. Thee is geen geneesmiddel tegen gif, maar heeft wel enkele andere eigenschappen die mogelijk bijdragen aan een goede gezondheid.
Concentratie en alertheid
Met een natuurlijke concentratie cafeïne en het aminozuur L-theanine is zwarte thee een uitstekend drankje om te nuttigen wanneer je wat extra alert moet zijn. Het aminozuur verhoogd de Alpha activiteit in je hersenen, wat leid tot betere concentratie en ontspanning. Daarnaast melden meerdere proefpersonen tijdens onderzoeken dat hun energieniveau stabieler na het drinken van deze thee in vergelijking met koffie. Je moet echter wel opletten dat je niet te veel thee met cafeïne drinkt, zeker in de avond. Dat kan namelijk tot slaapproblemen leiden.
Zou risico op kankervorming kunnen verminderen
Met meer dan 100 soorten kanker, zijn er velen die niet te voorkomen zijn. Dat gezegd te hebben, de polyfenolen in de thee zouden schade aan het DNA in de cellen kunnen voorkomen of verminderen. Een onderzoek in testbuisjes liet zien dat zowel zwarte als groene thee de groei van kankercellen reguleerde en de ontwikkeling van nieuwe cellen verminderde. Ook bij eierstokkanker lijkt het een remmende werking te hebben op de verspreiding van de hormoon-afhankelijke tumoren. Wanneer vrouwen deze thee vaak drinken is de kans kleiner dat ze deze vorm van kanker oplopen.
Het is geen alternatieve behandeling voor kanker, maar onderzoek lijkt aan te tonen dat bepaalde bestanddelen in de thee kankercellen onderdrukken en de vorming verminderen. Dit is tot nu toe alleen het geval voor bepaalde soorten kankercellen. Voor borst-, darm- en maagkanker is er bijvoorbeeld geen onderdrukkend effect gevonden. Er is echter nog meer onderzoek nodig om de effectiviteit van deze thee in het mensenlichaam aan te tonen.
Gezondere hart- en bloedvaten
De antioxidanten in de flavonoïden groep helpen bij een gezonder hart, deze zijn ook in zwarte thee terug te vinden. Door deze regelmatig te consumeren, zou je veel risicofactoren kunnen voorkomen die bijdragen aan een ongezond hart. Hierbij kun je denken aan hoge bloeddruk, een hoog cholesterolgehalte en overgewicht. Verschillende onderzoeken tonen aan dat drie kopjes van deze thee per dag je al een 11% verminderde kans op hartproblemen geeft. Zo zouden drie kopjes per dag voor een verlaagde bloeddruk zorgen, en drie of meer kopjes per dag al voor een verlaagde kans op een beroerte. Dit zal nog verder onderzocht moeten worden om vast te stellen of het drinken van thee hier echt bij helpt, maar het zijn veelbelovende eerste resultaten.
Conclusie
De traditionele zwarte thee uit China heeft ondertussen de wereld veroverd dankzij zijn zoete, bloemachtige smaak. Het is voor de meeste mensen niet meer weg te denken uit het dagelijkse leven, en wordt nog altijd regelmatig genuttigd bij een maaltijd of met koekjes. De geschiedenis van deze thee is niet zonder controversie, met oorlogen en diefstal als enkele duistere momenten voor dit geweldige drankje. We kunnen nu allemaal genieten van de verschillende varianten die nu verkrijgbaar zijn, het is daarom ook een uitstekend alternatief voor koffie die toch wat bitter kan smaken. Zo krijg je toch cafeïne binnen om de dag met wat extra energie te beginnen, en dankzij de antioxidanten zou het drinken van deze thee ook nog eens verschillende gezondheidsvoordelen met zich mee kunnen brengen.